Abdullah Öcalan yüzünden 90’larda İtalya’yla yaşadığımız süreç de bugünküne biraz benzerdi. Öcalan’ı iade etmekte direnen İtalya’yı boykot etmek isteyen halkımız işi Fiat patentli Tofaş arabaları yakmaya kadar götürmüştü. Fabrikası Türkiye’de olan, Türk işçilerinin alın terinin ürünü otomobillerle yine Türkiye yapımı İtalyan marka beyaz eşyaların kaderi aynı olmuştu. İtalya’nın canını yakmış mıydı bu gösteriler, sanmıyorum ama halkın belli bir kısmını gaza getirdiğine kuşku yoktu.

Özel televizyon haberciliğinin en çığırından çıkmış o yıllarında aklımdan çıkmayan sahnelerden biri önemli bir muhabirin İtalya’dan makarna hakkındaki önemli tespitlerini halkımıza aktarmasıydı. Fazla hamur işi yediklerinden İtalyanların kafalarının pek çalışmadığını, krizin de bu yüzden tırmandığını anlatmıştı muhabir. Daha sonra da kameraların karşısında çatalına dolayarak bir güzel midesine indirmişti aynı makarnaları.

O dönem milliyetçi patlamanın da etkisiyle iş İtalyan Lisesi’ne giden öğrencilere tacize kadar varmıştı. Neyse ki devreye futbol girip Hakan Şükür’ün Torino'ya transfer olacağı haberleri, Fiat’ın sahibi Agnelli ailesinin manevrasıyla çıkınca milliyetçi tepkiler ufak bir sarsıntı geçirmişti: İtalya’yı boykota devam mı, yoksa “Boğaz’ın boğası” dönemin yıldızıyla gurur duyup boykotu askıya almak mı?

Bir süre sonra İtalya protestoları unutuldu, daha sonra iki ülkenin de karizmayı çizdirmesine gerek kalmadan “Apo krizi” çözüldü.

GÖSTERİ TOPLUMU

Şimdi ABD’ye yönelik kitleler ne bir zamanların İtalya boykotu ne de Fransa protestoları gibi kitlesel. Amerikan şirketleri yenilemeyecek kadar büyük olduklarından bir-iki iPhone’un yakılması canlarını yakmıyor. Hatta imaj olarak bile zedelemiyor. Zaten kitabı veya albümü yakılan sanatçı da gizli gizli bundan mutlu olur, sonuçta yakmak için bir kere parasını verip alma şartı var.

Ama bu gibi protestoların toplumların gazını alan bir gösteri boyutu var. Medyanın da yer yer ateşe yangınla gittiği bu gibi dönemlerde abartılı davranışlar yer yer komedi unsuru, yer yer de milliyetçilik patlaması olarak bire bin katılarak toplumun önüne konur. Gösteri toplumunda bu gibi yapay protestoların amacı da izleyeni oyalamaktır; toplum oyalanırken pazarlık masasında oturanlar da zaman kazanır. 
Kapitalist sistemde ekonomisi birbirinin içine girmiş ülkelerin kendi içlerinde krizler sanaldır çoğunlukla. Sonuçta iki tarafın da kendine göre eli güçlü ve kaybedecek çok şeyleri var. Bir dolu yabancı yatırımcının olduğu, dışarıdan giren paranın döndürdüğü Türkiye’nin çökmesine kim razı olacak?

KRİZ ÇÖZÜLECEK

ABD’yle kriz de iPhone yakılarak değil, kapalı kapılar ardında, biz iPhone yakan milletvekili video’sunu izleyip gülerken çözülecek. Tıpkı Öcalan’ın iade sürecinde olduğu gibi iki ülkenin de imajının zarar görmeyeceği bir formül bulunduğu anda Türkiye üzerindeki rahip yükünden de kurtulacak.

Öcalan’ın iadesi nasıl PKK’yı bitirmediyse ABD’yle sorunlar da rahiple sona ermeyecek gibi görünüyor ama. Dünyanın çeşitli ülkelerini istediği gibi parmağında oynatmaya alışmış, türlü manipülasyonlarla bu ülkelerle oyuncak gibi oynayan bir dünya devi var sonuçta. Önemli olan ABD’ye benzer bir fırsatı vermemek, bunun da yolu kırılgan ve iniş-çıkışlı bir ekonomik modelden üretim ekonomisine geçmek. Zorlu, hepimiz için sancılı bir süreç olacağı ve öyle kısa sürede de çözülmeyeceği ortada. Ama sonunda değecek.

yazının kaynağı