7 Şubat 2015
Ülke tarihimiz boyunca çok tartışılan İstiklal Mahkemeleri neydi, kısaca hatırlayalım istedim. Çünkü gelecek günlerde, yıllardır çuvallarda bekleyen bu döneme ait yargı kayıtlarının incelendiğini ve ciltler haline getirildiğini duyacaksınız. Artık 914 bin 695 sayfa belge ve 158 eski defterden oluşan İstiklal Mahkemeleri arşivlerinin çevirisi tamamlandı. Zabıt tutanakları ve kayıtları, TBMM Başkanı Cemil Çiçek'in talimatıyla yeniden düzenlendi. Önümüzdeki günlerle kamuoyu ile paylaşılacak bu belgeler sayesinde, 95 yıl boyunca tarihimizde soru işaretleri ile kalmış bir dönem tekrar gün yüzüne çıkacak. 10 cilt haline getirilen kayıtlar, aynı zamanda internet ortamından da paylaşılıp, mahkemelerde kullanılan yüzükler, mühürler, fotoğraflar ve orijinal belgeler de sergilenecek.
Peki nasıl ortaya çıktı bu mahkemeler? Dr. Tevfik Rüştü Bey, Hıyanet-i Vataniye Kanunu’na ek olarak düşündüğü ve Refik Şevki Bey’in isim babası olduğu İstiklal Mahkemeleri, 18 Eylül 1920 yılında dünyaya geldi. 8 bölgede kurulan ilk dönem İstiklal Mahkemeleri 4 ay sürdü. İstiklal Mahkemelerinin ikinci dönemi ise 30 Temmuz 1921 yılında tekrar başlayıp, 1923 Ekim ayında faaliyetlerine son verdi. 4 yıl sürecek üçüncü dönem İstiklal Mahkemeleri, 1923 yılının Temmuz ayında devreye girip, 1927 yılına dek sürdü.
Kapılarının üstünde ‘İstiklal Mahkemesi Mücadelesinde Yalnız Allahtan Korkar” yazan mahkemelerde, değnek cezasından idama kadar çeşitli cezalar verildi. 50 binden fazla insan yargılandı, binlerce insan idam edildi( İdam edilenlerin sayısını tarihçiler maalesef hala tam olarak belirleyememiştir), 50 bine yakın insan ise ya sürgün edildi ya da hapis cezası aldı. Kurunun yanında yaşın da yandığı bu mahkemeler hakkında günümüze kadar orijinal kayıtlarının tamamına ulaşılmadığı için net sonuçlar alınamadı.
İstiklâl Mahkemeleri özel yetkili mahkemelerdi. Bu nedenle yargılananların itiraz ya da diğer adıyla temyiz hakkı yoktu. Mahkemelerde yargılananların çoğu aynı gün içerisinde tutuklanır, yargılanır ve hatta idam edilirdi. Bu mahkemelerde cellatlık yapmış Keskinli Cellât Kara Ali, Tanin gazetesi röportajında: "Ben Ankara'da 6128 kişinin sehpada ipini çekmişim" dediği bilinmektedir. Ama bu rakam ne kadar gerçeği yansıtıyor hala soru işaretidir…
İstiklal Mahkemeleri’nde halkın hiç beklemediği insanlar da yargılandı. Örneğin Atatürk’ün en yakın dostu Kazım Karabekir Paşa. Ankara’da İstiklal Mahkemeleri’nde yargılanmak üzere tutuklanan Kazım Karabekir Paşa’nın haberini alan İsmet İnönü, karara karşı çıkarak, kendisinin tekrar salıverilmesi talimatını verdi. Ancak verdiği talimat, İstiklal Mahkemesi’nden, yargıya müdahale ettiği için “İsmet Paşa’yı tutuklayın” olarak kendisine geri döndü. Araya Atatürk’ün girmesi ile İsmet Paşa talimatını geri aldı ve Kazım Paşa tekrar tutuklandı. Ancak beraat etti. Hatta ilerleyen yıllarda Meclis’te vekil olarak görevine devam ederek, TBMM başkanlığı yaptı. Kazım Karabekir Paşa’yı korudu diye İsmet Paşa’nın tutuklanması için emir veren Kel Ali’dir. Tam adı İstiklal Mahkemelerinin Ankara ayağının Başkanı Ali Çetinkaya ya da isimleri tarihe İstiklal Mahkemelerinin 3 Aliler’i olarak geçen ve kararlarında bolca idam hükmü olan Ali’lerden biri… Kendisi aynı zamanda Şapka Devrimi’ne karşı çıktığı için, müdaafasına bile gerek görmeden İskilipli Atıf Hoca’ya da idam kararı vermiştir. Duruşma sırasında Mahkeme Başkanı Kel Ali “Başındaki sarık da bez, şapka da bez. Ne fark eder ki?” sorusuna İskilipli Atıf Hoca’nın “İngiliz bayrağı da bez Türk bayrağı da” diye cevap verdiği söylenir…
Bu mahkemelerden birinde bir kadın da idam edildi. Şalcı Bacı olarak etrafında bilinen bu kadıncağız, şapka kanununa muhalefetten darağacına gönderilirken hala durumu anlamlandıramayıp “Kadın şapka giye ki asıla?” dediği bilinir. Çetin Altan’ın dedesi Tatar Hasan Paşa tarafından idam hükmü verilen Şalcı Bacı tarihe, İstiklal Mahkemelerinde idam edilen ilk ve tek kadın olarak geçer.
Rize'deki gezici İstiklal Mahkemesi ise başka bir hikaye ile anılır. Halkın şapka giymeyi reddetmesi sonucu Hamidiye zırhlısı iki gün boyunca Rize’yi bombalar. Daha sonra bölgeye gelen gezici İstiklâl Mahkemesi ‘nden bir günde idam kararları çıkar ve birçok kişi farklı hapis cezalarına çarptırılır. Çoğu ailenin olay sonrası soyadını değiştirdiği o günlerden "Atma Hamidiye atma, vergi de vereceğuz, serpuş da giyeceğuz." sözü günümüze kadar ulaşmıştır…
Bu ülke “Sallandıracaksın dar ağacığında, görecekler günlerini “ ya da “Asmayalım da Besleyelim mi” sözleri ile bugüne kadar geldi. Türkiye, özel kurulan mahkemelerinde masum başbakanını, daha reşit bile olmayan çocuklarını astı. Bu özel mahkemeler insanların fikirlerini yargıladı, yetmedi idama mahkum etti. Vatan hainleri için kurulup sonradan bazı kişiler tarafından kişisel öldürme zevklerine dönüştürülen İstiklal Mahkemeleri, bu adaletsiz özel yetkili mahkemelerin babasıdır. Günümüzde idam cezası tedavülden kalktı. Ama suçsuz yere asılan çoğu insanın hakkı önümüzdeki günlerde tekrar masaya yatırılacak.
İstiklal Mahkemeleri ile yüzleşmeye hazır mısınız?
twitter.com/ElvanKavi
seslimakale.com
- YORUMLAR
-
osmanli
07 Şubat 2015BAKALIM DOGRUMU YAPMIS ISTIKLAL MAHKEMELERI......!!!!!!!!!! Sayin ELVAN hanim sizinle ayni fikirde olmak bana onur veriyor..bundan onceki cikan bir makaleye yapmis oldugum yorumumla ozdeslesen bir makale yazmisiniz..dogru yolda oldugumu bilmek guzel bir sey.. ISTIKLAL MAHKEMESI dendigi zaman icinde MAHKEME kelimesi gectigi icin isin aslini bilmeyen insanlar bu mahkemeleri tam olarak gercek hukukla bagdastirirlar ama oyle degil..arstirip okumayan ..bu isin derinine inmeyen anlayamaz bunu.. bana gore ISTIKLAL MAHKEMESI= IDAM MANGASI ayni seylerdir..hukuki de bir altyapisi yoktur,hukuklada adaletlede yakindan uzaktan alakasi yoktur.. ben bu konuyla ilgili bir makalede bir yorumumda dedimki ..eger istiklal mahkemeleri mademki mesru ve gercekten mahkeme gibi gorev yaptiysa bilimsel olarak simdiki zaman hukuk profesorleri tarafindan bir tez olarak masaya yatirilsin ve kim hainmis kim degilmis gorelim dedim.. bu iddam ve istegim halen gecelidir..umarim sizing kanalinizlada gerekli yerlere gerekli mesajlarimiz gider.. ben istiklala mahkemelerini gunumuze uyarladigim zaman isin icinden cikamadimda..acaba diyorum..sayin baro baskanimiz.feyzioglu,anyasabaskanimiz hasim kilinc,chp parti yoneticilerive iskipli atif hocaya hain diyenler bana bu konuda bir yardimci olabilirlermi diye dusundum..veya halki istiklal mahkemeleri konusunda aydinlatirlarmi belki dedim hani... gelin hep beraber istiklal mahkemsini gunumuze tasiyalim..o zamanin asilan idam edilen suclularini da getirelim..gunumuze uygun bir istiklal mahkemesi smilasyonunda atif hoca veya salli baci gibi suclu lar bulup bir mahkeme edelim bakalim ne olacak.. haydi bismillah..... ISTIKLAL MAHKEMESI AYNEN FORMATIYLA GELSIN..REJIMI KORUMA ADINA ..(MEVCUT IKTIDARIN MAHKEMESI OLSUN) ATIF HOCA VE SALLI BACI YERINE GUNUMUZDE KIMLERI KOYABILIRIZ..atif hocanin sucu neydi ,salli bacinin sucu sapka kanununa karsi gelmek..rejimin cesitli baskilarina ayak diremek..olsun..veya en kotusuyle darbe diyelim.. bu zamanda kimler ATIF HOCAYA ITAF EDILENLERI YAPIYOR..devletin yaptigi kopruye itiraz eden kimler? yaptigi yola her icratina karsi cikan kimler? millet sokaga cagiran kimler? darbe planlayip ulkenin basbakanina kelepce takmayi planlayan kimler,sirf bas ortu yasagi kalkti diye sokaklara cikip darbe cigirtkanligi yapan kimler? ulkesinde yapilan guzellikleri gidip gidip avrupa lobilerine sikayet edenler kimler, ( bu soylediklerimi ATIF HOCA yapmamistir yanlis anlasilmasinlar..ona itaf edilen asilsiz suclamalar ve idam iddanamesleri bunlar..) simdi yukardaki kimler sorularinin cevabini biliyor herkes.. mahkemeyi kuralim ozaman..DAVACI KIM TURKIYE CUMHURYETI.. IDDANAME NEDIR? SUCLAMALAR..YUKARDA YAZILAN SUCLAR.. ISKIPLI ATIF HOCALAR KIM...YUKARDAKI KIMLERIN KARSILIKLARI...EEEE OZAMAN BIZDE ISTIKLAL MAHKEMESI OLARAK.. HEPSINI ASTIK GITTI OZAMANNNNNNNN VE ADALET YERINI BULDU... SORUYORUM SIMDI..ISKIPLI ATIF HOCAYA HAIN DIYEN CHP MILLETVEKILLERI VE HUKUKCULARIMIZA...SIZI NE ZAMAN ASMAMIZI ISTERSINIZ? VEYA NASIL OLUR SIZIN ICINDE BIR ISTIKLAL MAHMEMELERI KURSUNMU BU REJIM...? ISTESE YAPAR...MI? YAPARRR....AMA SIZIN AVRUPALI ABILERINZ VAR DEGILMI? ABD VAR..ISRAIL VAR..SIRTINIZ SAGLAMDA YANI... iskipli atif hocanin ve digerlerinin arkasinda kimse yoktu ALLAH larindan baska..idda ettiginize gore bir zamanlarin iskipli atif hocanin yaptiklarini sizlerde yapiyorsunuz ve yaptiniz bu ulkede . ayni sekilde yargilanmak istermisiniz..? yahu birisi cikip anlatsin sizden SU ISTIKLAL MAHKEMELRI NEDIR neyin nesidir? oyle bir konusuyor sunuzki..sanki o mahkemelrde bulunmusunuz gibi mudahil olmusunuz veya sahitlek yapmisiniz gibi ..ISKIPLI ATIF HOCAYA o bir vatan hainidir diyebiliyorsunuz? VATAN HAINI kimdir..gelismekte olan ulkesini..cagdas muasir medeniyete kosan ulkesini..frenleyen satan .engelleyen kisiye denir degilmi? peki yapilan yola ,havalanina,kopruye,kanala,kaldirima,saraya,hastaneye,egtim reformlarina ,herseye ve herseye itiraz edenler..sizzler vatan haini degilmisiniz?...HAaaa dersiniz ki..simdi cok partili donem var BIZ MUHALEFETIZ GOIREVIMIZ BU!! tamam haklisiniz diyelim...O ZAMAN ATATURKE VE ISMET INONUYE DIKTATOR DESEM KIZARMISINIZ? veya sizden bir sey rica etsem ISKIPLI ATIF HOCAYA O ZAMANKI DEMOKRATIK TURKIYE CUMHURIYETINDE MUHALIF BIR INSANDI DESENIZ AGIR GELIRMI SIZE ZUL OLURMU? HER HALUKULRDA BATIYORSUNUZ SUCLUSUNUZ...BUNA GORE .. 1..ISTIKLAL MAHKEMELERININ ARKASINDAYSANIZ.....SIZLERINDE ASILMASI LAZIM...AYNI BU TUR MAHKEMELERLE.. 2.YOK ISTIKLAL MAHKEMELERINI TANIMIYORSANIZ...ISKIPLI ATIF HOCAYI NEDEN ASTINIZ? 3. SIZ MUHALEFET ISENIZ ISKIPLI ATIF HOCADA MUHALIFTI..ASMAKMI GEREKIRDI.. 4. ATATURKUN VE INONUNUN DIKTATOR VE FASIST OLDUGUNU KABUL EDIYORMUSUNZ? 5. VATAN HAINLIGIYLE SUCLADIGINIZ ISKIPLI ATIF HOCAYLA SIMDI AYNI KONUMDA DEGILMISINIZ?? 6. VE SON OLARAK...ISKIPLI ATIF HOCAYA ITAF EDIP KESINLIGI IAPATLAMADAN VATAN HAINI DEYIP ASTINIZ.. SIZINKISI KESIN VE SABIT OLDUGU HALDE..NEDEN BU KADAR PISKINSINIZ? sizlerin..bu anadolu insanin dan ogreneceginiz cok seyler var daha...ISKIPLI ATIF HOCANIN SUCUNU BEN SOYLEYEYIM BU MILLETEDE BILSIN...NENDEN O SAHSI ASTIGINIZI BILSIN ..GERCEK VATAN HAINI KIM BILSIN BU MILLET.. SON PADISAH VAHDETTINDEN ..YETKIYI ALIPTA PARA VE SERVET GUCUYLE ANADOLUYA GELEN MUSTAFA KEMAL ..KURTULUS SAVASI MUCADELESINI BASLATMAKLA GOREVLENDIRILMISTI..ELINDEKI PADISAH FERMANINI GOREN ANADOLU HALKI MUSTAFA KEMALI BIR SEY ZANNEDIP..ADAM ZANNEDIP KURTULUS SAVASINA IMAN GUCUYLE CANINI MALINI KOYDU..VE MUZAFER OLDU..BUNUN AKBINDE ..ELINDE PADISAH FEMANIYLA HALKIN VE ASKERIN OTORITESINI ELINE ALAN MUSTAFA KEMAL..NANKORLUK EDIP ISTAMBULA DONUSUNUN ERTESI PADISAHI VE HALIFELIGI LAV EDIP..DARBE YAPTI...BU KISA BILGIDEN SONRA.. ISKIPLI ATIF HOCA ANDOLUDA SAYILAN SOZU GECEN IYI BIR NUFUZA SAHIP DINI BIR LIDERDI...BIR DERVISTI.. VEDE KURTULUS SAVASINDA MUSLUMAN ANADOLU INSANINI KURUTLUS SAVASINDA AYAGA KALDIRAN ..ISIMLERDEN BIR TANESIDIR..MUSTAFA KEMALE BU KONUDA COK YARDIMCI OLMUSTUR.. MUSTAFA KEMALIN BUTUN ANDOLU KONGRELERINDE YANINDADIR.. ISKIPLI ATIF HOCE...MUSTFA KEMALIN ANDOLU HALKINA YAPMIS OLDUGU IHANETIN 1 NUMARALI SAHIDI OLDUGU ICIN SORGUSUZ SUALSIZ ASILAN ..DEGERLI BIR ZATTIR.. CUNKU ISKIPLI ATIF HOCA ASILMASAYDI... O ZAMINKI ANADOLU MUSTAFA KEMALIN AVRUPA MODELI REJIMINI ASLA TANIMAYACAKLARDI.. ISTE ISTIKLALA MAHKEMELERININ KURULUS SEBEBI BUDUR ISTE...BIR ZAMANLAR ETINDEN SUTUN DEN GUCUNDEN IMANINDAN ..BIR ASALAK MISALI FAYADALANIPTA...BITLERI KANLANINCA ILK BUNLARI KATLEDEN IDAM MANGALARIDIR ISTIKLAL MAHKEMELERI...EMRIDE BIZZAT MUSTAFA KEMALIN KENDISI VERMISTIR.. YANI KATLIAMIN RESMILESTIRILMIS HALIDIR...ISTIKLAL MAHKEMELERI......KISACA DERSIM KATLIAMININ ...RESMISIDIR... HANI HAKIM OLURSA .SAVCI OLURSA DAHA USTURUPLU OLUR DEMISLER.. CHP VE YANDASLARI....SIZLERE SESLENIYORUM BUTUN KEMALISTLERE..ATIF HOCAYA HAIN DIYEN HUKUKCULARA...HEPINIZE... ISTIKLALA MAHKEMELERI VE DERSIM KATLIAMLARIYLA YUZLESMEYE CESARETINIZ YOKSA ...SUNU BILINKI..GIRTLAGINIZA KADAR GERCEK TARIHE GOMULUYORSUNUZDUR...BU BATAKLIKTA BOGULMAMAK ICIN.. GELIN ANLATIN SU ISTIKLAL MAHKEMESI VE DERSIM KATLIAMLARINIDA...VATAN HAINI KIMMIS NE IMIS ANLASIN SU HALK......
YAZARIN DİĞER MAKALELERİ Tümü
BU KATEGORİDEKİ DİĞER MAKALELER
YORUM YAPIN
Yorumlarınız editörlerimiz tarafından okunup onaylandıktan sonra yayına alınacaktır.