Türkiye’nin ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın sürdürdüğü temasların ardından tahıl koridoru yeniden açıldı.

Bir anlamda taraflar ikna edildi, orta yolda buluşturuldu. Taraflar kadar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan ve BM Genel Sekreteri Antonio Guterres başkanlığında 22 Temmuz’da imzalanan Karadeniz Tahıl Girişimi belgesinin içeriğinin, bu içeriğin hayata geçirilmesinin önemli olduğuna dikkat çekmek gerekiyor. Belge sadece Ukrayna’nın değil, Rusya’nın da tahılını satabilmesini öngörüyor.

TÜRKİYE, GAZ MERKEZİ GİBİ TAHIL MERKEZİ OLUR MU

Rakamsal gerçekler dünyanın ama özellikle de Afrika kıtasının tahıl koridoruna ihtiyacı olduğunu ortaya koyuyor. Diğer yandan tüm bu ihtiyaca rağmen olası bir aksilik ya da Rusya ambargosunun sürmesi, yeni bir formülü gündeme getirebilir: Tıpkı gaz meselesinde olduğu gibi Türkiye’nin tahılda da dağıtıcı merkez olması. Şimdi rakamlarla son duruma bakalım:

- Ukrayna’nın yaklaşık 10 milyon tona yakın tahılı 426 gemiyle yerlerine ulaştı.

- Savaş, tahıl üretiminde Rusya’yı hiç etkilemedi. Rusya’nın elinde yaklaşık 100 milyon ton tahıl bulunuyor. Bunun en az yüzde 40’ını satmak istiyor.

- Savaş, Ukrayna’nın üretiminde ise yaklaşık yüzde 40 oranında bir azalmaya neden oldu.

- Koridordan şu ana kadar geçen ürünün yüzde 40’ını Ukrayna’nın mısırı oluşturdu. Mısır aynı zamanda dünya açısından tavuk, süt, et demek. Çünkü tavuk yeminin yüzde 60’ını mısır oluşturuyor.

- Ancak Ukrayna buğdayının sadece yüzde 7’si Afrika ülkelerine ulaştı.

- Rusya kısaca “Benim elimde de tahıl bulunuyor, dünyanın ihtiyacı var. Anlaşmaya uyun, alın” diyor.

- En çok Afrika’nın, aynı zamanda Avrupa’nın tahıla ihtiyacı var.

- Rus tahılı da koridora dahil edilirse, dünya genelinde tarımsal emtia fiyatlarında gerileme olacaktır.

- Bu gerileme uzun vadede başta ekmek ve makarna olmak üzere tüm besin fiyatlarına da yansıyacaktır.

- Rus tahılı bu yolla oyuna dahil edilemezse, Türkiye’nin tahıl merkezi olması formülü yabana atılmasın.

TÜRKİYE’DE BUĞDAY İÇİN ÖZEL ÖNLEM

Bu sorunun yanıtını konunun ilgilileri ile yaptığım görüşmelerde aradım. Aldığım cevapları sizlerle madde madde paylaşayım:

- “Türkiye buğday sıkıntısı yaşamaz. Bunu önlemek için bir anlamda agresif alım yapıldı.

- Bu yıl Türkiye’de buğday üretimi yaklaşık 19.5 milyon ton.

- Üretimin yanı sıra ithalat da yapıldı.

- Kısaca üretimde sıkıntı yok. Üretici açısından da sorun yok. Çünkü ton başına buğdayda 6 bin 450 artı bin lira prim verilerek alım yapıldı. Ancak agresif alımın yanı sıra ithalatın nedenine gelince, Türkiye her türlü senaryoya karşı hazırlık yaptı. Dünyada yaşanabilecek olası riskler ve olası yeni ya da uzun savaşlar nedeniyle tedbir alındı.

- Silolar dolduruldu, özel sektör depoları dolu, diğer yandan da yerüstü özel yığınaklar yapıldı.

yazının devamı