“Kırılgan Beşliler” diye adlandırılan Brezilya, Endonezya, G. Afrika ve Hindistan paralarına göre son 3 yıldır değer kaybı büyük olan TL toparlanmaya başladı.

2014 ve 2015 yıllarında real ve rand’dan sonra dolara karşı en fazla değer kaybeden para birimi TL idi. 2016’da TL ve rupi dışında değer kaybı yaşayan para birimi kalmadı. Real, dolara karşı yüzde 17.5 değer kazanıp rekor kırarken, TL yüzde 20.8 değer kaybına uğradı. İktisatçı Mahfi Eğilmez’e göre, 2016’da TL hariç 4 kırılgan ülke para biriminde değer kaybı ortalama yüzde 6.5 iken, TL’nin değer kaybının yüzde 20.8 olması, değer kaybının dış ekonomik gelişmelerden değil, iç sorunlardan kaynaklandığını gösteriyor.  2016’da darbe girişimi, anayasa değişikliği girişimleri, terör, komşu ülkelerdeki sıcak çatışmalar ve enflasyon TL’nin değer kaybını artırdı. Derken, TL değer kazanmaya başladı. Dolar fiyatı 3.50’TL’ye doğru harekete geçti.

Neler oluyor?

Bunun değişik nedenleri var:

- Yüzen gezen fonlar yüksek getirili yatırım araçlarına yöneliyor. - Türkiye’nin dış ve iç politika riski azaldı. 306’ya kadar tırmanan risk primi 193’lere indi. - Ekonomide canlanma, üretim artışı başladı. Büyüme, tahmin edilenin üzerine çıkabilir. - Enflasyon yüksek. Kısa sürede aşağıya inecek gibi değil. Faizler bir süre daha yukarıda kalacak. Bunlar sıcak para trafiğini artırıyor. Yabancılar 5 ayda hisse senedi ve DİBS satın almak için 4.5 milyar dolar getirdi. İktisatçı Mahfi Eğilmez, net döviz girişinin devam edeceğini tahmin ediyor. Çünkü kırılgan beşliler içinde en yüksek enflasyon Türkiye’de ve dolayısıyla en yüksek faiz oranı da Türkiye’de.

Enflasyon kadar faiz

Merkez Bankası’nın faizi % 11.98 oranında. Türkiye’de bu faizle parasını değerlendirecek olana reel faiz neredeyse “sıfır”... Ancak % 11.98 faizi alan yabancı yatırımcı, reel faizi hesaplarken ülkesindeki enflasyonu dikkate alıyor. ABD’de enflasyonun yüzde 1.5 olduğunu dikkate alınırsa, ABD’li ve dolarla yatırım yapacak bir yatırımcı için Türkiye’de reel faiz yüksek bir faizdir.

Türkiye, kırılgan beşliler içinde yabancı yatırımcıya en yüksek reel faizi ödeyen ülke durumundadır.

Çok önemli bir gelişme de kamu ve özel sektör bankalarının döviz hesaplarına % 4 dolayında faiz ödemeleri, kamu ve özel sektör kurumlarının % 7 döviz faiziyle tahvil çıkarmalarıdır.

Enflasyon aşağıya çekilemiyor. Enflasyon aşağıya çekilemedikçe Merkez Bankası yüksek faiz ödemeye devam edecek. Bu ise, Türkiye’nin (yabancı yatırımcılar için) “yüksek faiz-ucuz döviz” politikasına geri dönüşü demektir.

Sonuç: Döviz girişi devam ederse, Merkez faizi bugünkü çizgide kalırsa, kamu ve özel sektör kurumları yüksek döviz faiziyle tahvil çıkarmaya, mevduat toplamaya devam ederse, önümüzdeki günlerde dolar fiyatı 3.35’lere inebilir.

Milliyet
8 Haziran 2017