Kamuoyu araştırmalarını dikkatle takip ederim. Ne yazık ki son dönemde anket firmaları kamuoyunun nabzını tutmaktan ziyade algı operasyonları yapıyorlar. Böylece kendi inandırıcılıklarına darbe vuruyorlar. Anket firmaları artık kamuoyunun nabzını tutan araştırma şirketleri olarak değil, kamuoyunu manipüle eden firmalar olarak görülmeye başlandı.

Kamuoyu araştırma şirketlerinin en büyük sermayesi inandırıcılıklarıdır.

ANKET BORSASI

Her seçime giderken anket borsası açılıyor. Ama bu kez borsa erken açıldı. Sanki ihaleye çıkılmış gibi. AK Parti’yi en düşük gösteren ihaleyi alacak gibi. Şimdilik yüzde 30’un altına indirdiler. Yakında yüzde 20’nin altına çekeceklerinden eminim. Sanıyorum ihale en fazla verenin üstünde kalacak.

Muhalefeti bir motivasyon içinde görüyorum. Ama bunun boyu nedir, Millet İttifakı birbirinden mi oy alıyor, iktidar ve muhalefet arasında geçişkenlik yaşanıyor mu? Sağlıklı bir değerlendirme yapabilmek için bunları görmeliyiz...

AK PARTİ ANKETLER İÇİN NE DİYOR?

Anket firmalarının AK Parti’nin oylarını düşürmek için yarıştıkları bir dönemde AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Mustafa Şen’le konuştum. Şen, araştırmaların yapıldığı AR-GE’den sorumlu. Ayrıca GENAR Araştırma Şirketi’yle AK Parti kurulmadan önce de bu işin içinde olan birisi.

Dikkat edin Mustafa Şen’e oy oranlarını sormadım. Netice itibarıyla o da AK Parti Genel Başkan Yardımcısı.

MUSTAFA ŞEN’İN SORUSU

Mustafa Şen söze, “Bir kısım, anketler üzerinden algı operasyonu yapıyor. Aynı isimler 24 Haziran 2018 cumhurbaşkanı seçiminde Erdoğan birinci turda kazanamıyor, ikinci tura kalıyor diyorlardı. Ne oldu? Erdoğan ilk turda kazandı” diye başladı.

Günümüze geldik. Anketleri konuştuk. Mustafa Şen, “Şimdi bu arkadaşların hangi sözüne güvenelim, nasıl inanalım? AK Parti yüzde 30’un altına düştü, diyorlar. Peki bunu hangi veriye dayalı olarak yapıyorsun diye sıkıştırdığımızda ise Türkiye’nin toplam nüfusu esas alındığında bu sonuç çıkıyor, diyorlar. Seçmen bazında değil, diyorlar. Biz düzenli olarak anket yaptırıyoruz. Ve bizim anketlerimizde AK Parti yüzde 40’ın altına düşmüyor” diye konuştu.

TEMEL ELEŞTİRİ

Mustafa Şen, 30-35 yıldır kamuoyu araştırmasıyla uğraştığını söyledi. Yani çekirdekten yetişme.

Anketlerle ilgili temel bir itirazda bulundu. “Biz seçimlerde neyi esas alıyoruz? Bir, sandığa giden seçmenleri esas alıyoruz. İki, seçim sonuçları ise geçerli oylar üzerinden ilan ediliyor. Türkiye’nin nüfusu 83 milyon ama örneğin 57 milyon seçmen varsa bunun hepsi de oy kullanmıyor. Yüzde 80-85’i sandığa giriyorsa, yüzde 10-15’i oy kullanmıyor. Seçim sonuçları ise kullanılan oylar değil, geçerli oylar üzerinden hesaplanıyor. Bu durumda toplam nüfus üzerinden anket sonucu açıklamak, manipülasyondur. Ayrıca öyle açıklasalar dahi gerçek öyle değil. Zira toplam nüfusta bile AK Parti’nin oyları hiçbir zaman yüzde 35’in altına düşmüyor” dedi.

ÇAĞRI

Sonra meslektaşlarına bir
çağrı yaptı.

“Ben bu anket firmalarını:

1- Bilimsel uzmanlık ilkelerine uymaya davet ediyorum.

2- Bilimsel etik ilkelerine uymaya davet ediyorum” dedi.

İşin ahlaki boyutu açısından Mustafa Şen’in çağrısını yerinde buluyorum.

AK PARTİ ANKET YAPTIRIYOR MU?

Mustafa Şen, anket yaptırdıklarını belirtiyor. Anketlerde kararsızların ikinci parti çıkması gibi bir durumun söz konusu olmadığını söylüyor.

“Bizim kısa bir süre önce sonuçlanan ve Türkiye genelinde 5 bin katılımcı ile yüz yüze görüşme yöntemiyle yaptığımız anket bize bir şeyi daha gösteriyor. Bu arkadaşlar, ‘kararsızların oranı çok yükseldi’ diyorlar. Yüzde 20’ye, yüzde 30’a çıkaranlar oluyor. Bizim anketlerimizde kararsızlar, cevap vermeyenler ve ‘henüz kararımı oluşturmadım’ diyenlerin oranı yüzde 10-12 oranında çıkıyor. Ama gerçeği saptıranlar kararsızların oranı ‘yüzde 20-30 oldu’ diyorlar. Bu işlerini düzgün yapmadıkları anlamına geliyor. Çünkü Türk toplumu, politize bir toplumdur. Bunu her seçimde görmek mümkündür” dedi.

POLİTİZE TOPLUMDA KARARSIZ OLMAK

Mustafa Şen bir noktaya dikkati çekti. Hem toplum kutuplaştı deniliyor hem de kararsızların oranı yüksek çıkarılıyor. Oysa kutuplaşma ile kararsızlık birbirine zıt ve birbirini ortadan kaldıran iki durum.